Intelligent gebruik van daglicht in het eerste nieuwbouwmeditatiecentrum van Nederland

Het Boeddhistisch meditatiecentrum Metta Vihara staat in het Zeeuws-Vlaamse dorp Hengstdijk en is het eerste nieuwbouwmeditatiecentrum in Nederland. Het abstracte gebouw springt in het oog door het mansardedak en de 40 VELUX ramen die op verschillende hoogten zijn geplaatst. Desondanks gaat het toch goed op in de omgeving. Het ontwerp is gemaakt door Peter van Assche, oprichter van, en architect bij bureau SLA.

Schoonheid en comfort

Bureau SLA werd benaderd door opdrachtgever Metta Vihara om het eerste nieuwbouwmeditatiecentrum in Nederland te realiseren. Van Assche vertelt: “Aangezien het centrum voornamelijk gefinancierd wordt door giften van leden van de Boeddhistische gemeenschap, was de opdracht om de ruimte te maximaliseren terwijl de kosten werden beperkt. En het was vooral belangrijk dat het gebouw in de landelijke omgeving paste. Het retraitecentrum heeft een mansardedak, ook wel een Frans dak genoemd, wat je vaak ziet op een schuur. Er zijn robuuste en ruwe materialen gebruikt. De gevel en het dak zijn gemaakt van gegolfd staal in drie verschillende kleuren. Zo relateren de vorm en het materiaal van het gebouw aan de gebouwen in de omgeving. We wilden een gebouw ontwerpen dat heel mooi is, maar niet persé comfortabel. Dit is in lijn met de gedachte dat, wanneer je op retraite bent, je je niet hoeft te voelen als thuis.”

“De vorm en het materiaal van het gebouw relateren aan de gebouwen in de omgeving”

Daglicht en abstractie

Daglicht is voor bureau SLA altijd een belangrijk uitgangspunt. “Daglicht is voor ons de vierde dimensie: je hebt lengte, breedte, hoogte en licht. Meditatie is een manier om met verstilling tot inzicht te komen. Licht speelt in dit gebouw daarom een cruciale rol: het moet helpen, maar niet afleiden. Metta Vihara vroeg om intelligent gebruik van daglicht.” Binnenin het retraitecentrum hebben de ruimtes verschillende functies. Het gebouw had dus verschillende invullingen van licht nodig. In totaal zijn er 40 standaard VELUX ramen gebruikt om dat te bereiken. Ze zijn geplaatst in alle langsgevels, zowel op de begane grond als op de eerste verdieping. “Door het gebruik van ramen op verschillende hoogten is het aantal verdiepingen van het gebouw van buitenaf niet afleesbaar. Het gebouw wordt daardoor abstracter.” Er is gekozen voor standaard VELUX ramen, omdat het systeem zowel verticaal als in een schuin dak toepasbaar moest zijn. “Ik weet uit eigen ervaring dat VELUX technisch bijzonder goede producten heeft. Het zijn vensters zonder zorgen.”

“Daglicht is voor ons de vierde dimensie: je hebt lengte, breedte, hoogte en licht”

Een mooie varkensstal

Het resultaat is een gebouw met een sterke esthetiek. “Boeddhisten en cursisten voelen zich bijzonder gelukkig in dit meditatiecentrum. Zij vinden het een perfect gebouw”, zegt van Assche, die zelf ook tevreden is met het eindresultaat. “Collega-architecten hebben het ontwerp opgenomen in diverse publicaties over nieuwe vormen van religieuze architectuur.” Omwonenden noemen het “een mooie varkensstal”. “Dat zie ik als een compliment, want het past dus in de omgeving”, aldus van Assche.

Projectdetails