In het Brabantse Sterksel staat het House of Tomorrow Today (HoTT). Dit is de eerste nieuwbouwwoning in Nederland die gebouwd is volgens de principes van Slimbouwen® én Active House. Jaren van plannen, voorbereiden en uiteindelijk bouwen leidde tot het experimentele droomhuis van initiatiefnemer Jos Lichtenberg, Emeritus, hoogleraar productontwikkeling aan de TU Eindhoven.
Op het eerste oog lijkt het HoTT een normaal huis. In het dagelijks leven van bewoner Jos Lichtenberg en zijn vrouw Karin is dat het tot op zekere hoogte ook. “Maar voor mij zit er tevens een professionele gedachte achter”, vertelt Lichtenberg. ”Op de TU in Eindhoven propageerde al en via de stichting propageer ik mijn gedachtegoed Slimbouwen. Dit is een reactie op het traditionele bouwproces. Ooit, in de Romeinse tijd, was dit proces heel logisch. In de basis bouwen we nog steeds hetzelfde, terwijl er veel elementen zoals installatietechniek aan zijn toegevoegd. Het bouwproces is hierdoor enorm vervuild. Die inefficiëntie zie je terug in de feiten. De bouwsector veroorzaakt 35% van al het sloopafval, we vullen een kwart van het wegtransport en verbruiken ruim 40% van alle energie in Nederland. Bij dat soort cijfers vraag je je af of het niet wat minder kan.”
Bouwproces opgeknipt
Slimbouwen is al eerder in de praktijk toegepast, maar nooit in zijn puurste vorm. Bij zijn eigen woning had Lichtenberg hier de kans voor. “Het conventionele bouwproces is niet meer te verbeteren. Het moet helemaal gereset worden en wezenlijk anders worden ingericht. Slimbouwen knipt het bouwproces in vieren: het casco, de omhulling, de installaties en de afbouw. De partijen in deze verschillende fasen zijn niet van elkaar afhankelijk.
Een installateur moet bij een traditioneel werk soms wel twintig keer terugkomen. Bij Slimbouwen zijn de techniek en het ontwerp zo ontwikkeld dat hij in één keer alles kan aansluiten.” In het HoTT is dit terug te zien in een lijn afwijkende tegels die van voor naar achter door het huis loopt. “Hier is ervoor gekozen om de zogenoemde Aorta zichtbaar te maken, maar het had ook onzichtbaar gekund. Dit is de plek waar alle leidingen onder de vloer liggen. Zo kun je later nog overal bij. Dat maakt niet alleen het bouwproces, maar ook het huis flexibel.”
Kwaliteit van leven voorop
Het HoTT is niet alleen aanpasbaar, maar ook duurzaam én comfortabel. In de aanloop naar dit project bezocht Lichtenberg in Denemarken het eerste experiment in het Model Home 2020 project van de VELUX Groep. Het was zijn eerste kennismaking met de Active House visie, die hem enorm aansprak. “Waar energiebesparing zich normaal op de technologie richt, gaat Active House helemaal uit van de gebruiker. In het HoTT zitten allerlei elementen die conflicteren met energiebesparing. Een energietechneut zou de hoeveelheid glas bijvoorbeeld tot een minimum beperken, omdat ze het zien als verliesoppervlakten. Het uitgangspunt van Active House is dat woningen primair gebouwd zijn om in te wonen, niet om energie te besparen. We doen ons best, maar als het de kwaliteit van leven aantast ben je volgens mij een stap te ver gegaan.” Ondanks die instelling is het HoTT niet alleen energiezuinig, het levert zelfs energie. “Het huis heeft een goed isolatiepakket. Voor een behaaglijke temperatuur hebben we vloerverwarming met een luchtwarmtepomp, die in de zomer ook kan koelen. In de winter wordt met een beperkte oppervlaktetemperatuur verwarmd, wat erg comfortabel en bovendien energiebesparend is. Op warme dagen kost het koelen best veel energie, maar omdat we met PV-panelen juist op die momenten veel energie opwekken valt dat tegen elkaar weg. Als het gat in de energiebalans wat groter is, dan voorzien we daar dus zelf in. Dat is de moderne manier om met energie om te gaan.”