Dubbelhuis Amsterdam | Mosaiek architecten bna | Katja Effting fotografie

Kerkelijk licht geeft open dubbelhuis uniek karakter

Kerken staan van oudsher bekend om hun bijzondere lichtinval. Hoe behoud je dit prachtige natuurlijke licht als je van een oude parochiekerk een dubbelhuis maakt? Een uitdaging, zeker wanneer de oorspronkelijke raamuitsparingen eigenlijk niet aansluiten op de te creëren woonfunctie. Deze hindernis werd door Mosaiek Architecten juist omarmd en werd éen van de thema’s binnen het transformatieontwerp.

Casco met uitdagingen

“De opdrachtgevers waren al geruime tijd op zoek naar een bijzonder pand in Amsterdam.”, vertelt Jos Halfweeg, oprichter van Mosaiek Architecten. “In Amsterdam-West stond op dat moment een parochiekerk, die ‘aan de katholieke eredienst werd onttrokken’ en een woonfunctie zou krijgen. Wij kregen de mooie opdracht om hier een woonhuis van te maken; een dubbelhuis met een hoofdwoning en een huurappartement.”

Wie een kerk ombouwt naar een woning, krijgt te maken met een aantal technische uitdagingen. “Er was geen enkele voorziening aanwezig, geen gas, water, elektra en riolering. Daarnaast zijn de dakvloer en de begane grond van 60 centimeter dik beton. Daar moesten we wel doorheen om bijvoorbeeld de riolering aan te leggen. Je hebt te maken met een speciaal casco. Dus je moet allerlei trucs verzinnen om er twee woningen in te maken.”

Spelen met kerkelijk licht

Het was juist het uitdagende casco dat Halfweeg enorm inspireerde. “De dikke vloeren waren door de oorspronkelijke architect alleen gemaakt om grote uitsparingen te kunnen maken voor de ramen. Het ontwerp van kerken is vaak heel goed. Daglicht speelt altijd een belangrijke rol en daar kun je bijzondere dingen mee doen. De ramen zaten voor een woning echter op zeer onhandige plekken. We wilden de ramen en de daarbij horende lichtinval graag behouden.”

De vraag was: ga je de muren daar op laten aansluiten of juist niet? “We hebben gekozen om dit juist niet te doen. Dat betekent dat er rare sprongen in de wanden zitten. In de doorsneden hebben we dat ook op die manier opgelost, waardoor deze sprongen ook in de hoogte ontstaan. Zo schep je vlakken waar het licht op een bijzondere manier op valt. De rondingen in de ramen zorgen voor een prachtig lichtspel. Het vormt een ruimtelijk kunstwerk om in te wonen. Waar we vanuit praktisch oogpunt tegenaan liepen, werd het thema van het ontwerp.”

Lichtval in de totale diepte

De oorspronkelijke diepte van de kerk en het daarbij horende daglicht werd op een slimme manier behouden. “Het kerkje had bijzondere afmetingen: negen meter breed, veertien meter diep en zes meter hoog. Dat was in feite allemaal lucht en daar moesten we een boven- en een onderverdieping in bouwen. We wilden de hoogte echter behouden om het licht uit de oorspronkelijke ramen zoveel mogelijk naar binnen te krijgen. Er is voor gekozen om van voor naar achter een vide te creëren. Hierdoor valt het licht in de totale veertien meter diepte.”

Natuurlijk nieuw licht van boven

Om extra ruimte te creëren, werden er een uitbouw en tuinhuis aan het pand toegevoegd. “We waren op zoek naar daglichtoplossingen die goed bij het bestaande deel passen. Er is gekozen voor VELUX lichtkoepels en daardoor komt er nog meer natuurlijk licht van boven het pand in. We konden de afmetingen van de lichtkoepels ook prachtig afstemmen op de bestaande kozijnen, waardoor een ritme van nieuw en bestaand licht ontstaat.”

Licht, lucht en ruimte

Openheid is een sleutelwoord in deze transformatie. Zelfs het huurappartement hangt als het ware in de woning en draagt zo bij aan de open sfeer. “Ik houd ontzettend van de architectuur van Rietveld en Le Corbusier uit de jaren twintig en dertig van de vorige eeuw. Dit vertaal ik graag naar de huidige opgave. We hebben in dit project dan ook voor een zo open mogelijke plattegrond gekozen. Het creëren van licht, lucht en ruimte, daar gaat het om en dat is in dit project erg goed gelukt.”

Transformatie voormalige kapel tot 2 particuliere koopwoningen.


VELUX inspiratieprojecten