Een duurzame gebouwde omgeving begint bij het goede gesprek

Interview met Brigitte Berends, programmamanager NRP Klimaat

Hoe kunnen bedrijven hun duurzame ambities in de praktijk brengen? Die vraag stelt Velux aan deskundigen op het gebied van duurzaamheid en circulariteit. In dit artikel gaan we in gesprek met Brigitte Berends, programmamanager Klimaat van het Nationaal Renovatie Platform (NRP) en initiatiefnemer van Kwartiermakers in de Bouw.

“De opgave die we in Nederland hebben op het gebied van renovatie van de gebouwde omgeving is gigantisch”, stelt Berends. “Door in de gebouwde omgeving huizen te renoveren kunnen we ook daar de energiebesparing realiseren die we nodig hebben om een forse bijdrage te leveren aan het reduceren van de CO2-uitstoot.”

De belangrijke rol van renovatie

In het Klimaatakkoord heeft de Nederlandse overheid als doelen gesteld: het terugdringen van de uitstoot van broeikasgassen in Nederland met 49% ten opzichte van 1990. Het kabinet pleit in Europa voor een broeikasgasreductie van 55% in 2030.De gebouwde omgeving speelt hierbij een belangrijke rol. Om de doelstellingen te behalen, moeten per dag ongeveer duizend gebouwen energieneutraal of -positief gemaakt worden.

Het renoveren van de bestaande bouw is een essentiële stap in de richting van dit doel. Berends: “Het is belangrijk dat we daar beginnen. Niet alleen om de CO2-uitstoot terug te dringen, maar ook om de energierekening betaalbaar te houden, huizen comfortabel te maken en aan te passen aan de eisen van de 21e eeuw. Veel naoorlogse woningen zijn sterk verouderd en ‘lekken’ energie. Door die aan te pakken, kun je een bijdrage leveren aan verduurzaming, maar ook aan het binnenklimaat van de woningen. Het draait dan ook niet alleen om de technische renovatie van het object, maar juist ook om her verbeteren van het welzijn van de bewoners.”

Dezelfde taal spreken

Er moet nog een hoop gebeuren om de doelen te behalen. Toch ziet Berends wel degelijk positieve bewegingen. “Als ik kijk naar het dagelijks nieuws, dan zie ik elke dag wel 1, 2, 3 artikelen voorbij komen over klimaatverandering. De urgentie om de CO2-uitstoot te reduceren - om dit hoog op de agenda te krijgen en daadwerkelijk te gaan doen - wordt alleen maar groter. En als ik dan kijk naar alle partijen en belanghebbenden, dan zijn we er klaar voor om daar een goed programma voor te maken.” 

Ze maakt hierbij de kanttekening dat het hiervoor wel nodig is dat iedereen elkaar begrijpt. “Ik zie in het speelveld van woningcorporaties, de bouwsector en gemeenten dat het keihard nodig is om elkaar te begrijpen. Om dezelfde taal te leren spreken. Om te begrijpen waarom bepaalde dingen niet lukken. Waarom het alleen niet lukt en waarom je elkaar nodig hebt.”

De noodzaak van een integrale aanpak

Berends stelt dat alle disciplines binnen de bouwsector samen moeten komen om huiseigenaren een integraal renovatieaanbod te kunnen bieden. “De belangrijkste ontwikkeling die ik momenteel zie, is het besef dat verduurzamen binnen de gebouwde omgeving een integrale aanpak vergt. Dat het renovatieaanbod volledig op elkaar is afgestemd moet zijn. Dat de technieksector bijvoorbeeld goed samenwerkt met de isolatiesector.” 
Hier maakt het NRP zich dan ook hard voor. “Wij vinden het heel belangrijk dat de verschillende disciplines uit de bouwsector bij elkaar komen om de vertaalslag te maken naar zo’n integraal renovatieaanbod.”

De groene renovatiegolf

Ondanks dat de aandacht voor het verduurzamen van de gebouwde omgeving toeneemt, is er nog genoeg werk aan de winkel. Daarom is het NRP in de aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen gestart met een campagne om de urgentie voor het renoveren nog groter te maken. “Wij hebben gezegd: wij moeten in Nederland een groene renovatiegolf organiseren om te zorgen dat er een versnelling gaat komen in de duurzame renovatie. Waarbij we niet alleen naar energiebesparing maar ook naar circulariteit moeten kijken. Ik weet dat het voor veel partijen nog lastig vast te pakken is, maar die opgaven gaan samen komen. Ik vind dat wij ons daarop moeten gaan voorbereiden als maatschappij.” 

Het NRP heeft daarom als doel gesteld dat iedere huiseigenaar vóór 2030 een passend renovatieaanbod moet krijgen. “Hier zitten heel veel haken en ogen aan, maar ik weet zeker dat dat ons gaat lukken. Met nieuwe technologieën die wij, wellicht, uit andere sectoren moeten pakken, moet het mogelijk zijn om te zorgen dat huiseigenaren weten waar ze aan toe zijn. De politiek hebben wij daar keihard in nodig. Het rijk zal de regie moeten pakken en uitvoeringsprogramma’s organiseren. Daarom vinden wij het zo belangrijk dat het een onderdeel van het Regeerakkoord wordt.”

Verduurzaming begint bij een open mindset

Ieder bedrijf kan een steentje bijdragen aan de verduurzaming van de gebouwde omgeving. Volgens Berends begint het allemaal met een open mindset en nieuwsgierigheid naar wat er gaat komen en wat mogelijk is. “Wat gaat er op ons afkomen? Hoe ga ik erop reageren? Iedereen kan bij zichzelf nagaan wat zijn intrinsieke motivatie is om een bijdrage te leveren aan die duurzaamheidsopgave en daarover vervolgens in gesprek gaan met zijn bedrijf. ‘Wat is onze bedrijfsvisie daarin? Waar staan wij over 20 jaar?’” 

Ze vertelt dat ze veel mooie voorbeelden in het land ziet van bedrijven die leiderschap pakken binnen de duurzaamheidsopgave en daar hun bedrijfsfilosofie op afstemmen. “Er zijn heel veel goede voorbeelden op projectniveau of in pilots in het land te vinden. De grootste uitdaging is om van al die speldenprikjes het nieuwe wonen te maken. Wat moet er gebeuren om vóór 2030 achter iedere voordeur een renovatieaanbod te organiseren? Vanuit de renovatiegolf pleiten we voor een programmatische aanpak. Binnen zo’n aanpak willen we een goed overzicht bieden van waar interessante voorbeelden te vinden zijn om zo te inspireren en te verbinden.”

Het goede gesprek tussen stakeholders is voor Berends een belangrijke stap richting succes. “Door het goede gesprek aan te gaan en elkaar te inspireren kunnen we versnellen. Het zijn complexe opgaven. Dat kun je niet alleen, daar heb je elkaar voor nodig. Ga in gesprek!”